Tình trạng vi phạm sở hữu trí tuệ có xu hướng chuyển dịch từ phương thức truyền thống sang các website thương mại điện tử, mạng xã hội. Vi phạm bản quyền trên môi trường kinh doanh trực tuyến, mạng xã hội và qua streaming diễn biến phức tạp...
Ảnh minh họa
Chia sẻ tại Hội thảo về thực thi quyền sở hữu trí tuệ trên không gian mạng diễn ra ngày 26-27/9, các chuyên gia cho biết, các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ ngày càng tinh vi hơn, được thực hiện bằng nhiều phương thức, công nghệ, thủ đoạn mới khiến người tiêu dùng và cơ quan chức năng khó phát hiện.
Đặc biệt gần đây, tình trạng vi phạm sở hữu trí tuệ có xu hướng chuyển dịch từ phương thức truyền thống sang các website thương mại điện tử, mạng xã hội như Facebook, Zalo…
Với sự phát triển của các nền tảng truyền thông số, mạng xã hội, dịch vụ phát nội dung online (streaming), vấn đề vi phạm bản quyền trên không gian mạng ở các nước trong đó có Việt Nam đang ngày càng trở nên phức tạp. Ngoài ra, các sản phẩm âm nhạc, video… được phát hành trực tuyến bị các đối tượng xâm phạm về sở hữu trí tuệ gây thiệt hại nghiêm trọng.
Khảo sát vi phạm bản quyền của Liên minh chống vi phạm bản quyền (CAP) châu Á cho thấy, Việt Nam vẫn là một trong những quốc gia có tỷ lệ cao về vi phạm bản quyền qua streaming, mạng xã hội hay ứng dụng nhắn tin trực tuyến. Theo đó, có tới 41% vi phạm qua nền tảng mạng xã hội, ứng dụng nhắn tin; 19% thông qua streaming. Tỷ lệ sử dụng các nền tảng vi phạm bản quyền cũng chiếm tới 61%.
Kết quả nghiên cứu cho hay, 38% người tham gia khảo sát cho biết vi phạm bản quyền trực tuyến có tác động tiêu cực tới Việt Nam; 36% người dùng nhận thấy những hành vi vi phạm bản quyền sẽ tác động tiêu cực tới tất cả hoạt động kinh tế xã hội.
Đại diện Hiệp hội Xúc tiến và phát triển điện ảnh Việt Nam cho biết, chưa bao giờ tình trạng đánh cắp, vi phạm bản quyền diễn ra nhanh, nguy hiểm, có hệ thống và gây ra nhiều nguy hại cho các nhà sản xuất, phát hành nội dung như thời kỳ công nghệ số.
Các nội dung phát online trái phép như nhạc, phim đã gây tổn hại lớn cho các nhà sáng tạo, phát hành khi họ mất chi phí sản xuất nhưng không thể thu về lợi nhuận tương xứng. Vi phạm bản quyền không chỉ gây hại cho nhà phát hành mà còn tổn hại đến nền kinh tế khi ảnh hưởng đến tâm lý của các nhà đầu tư.
Thực tế trên cũng đã liên tục được các chuyên gia cảnh báo trong thời gian qua. Theo Trung tâm Bản quyền Nội dung số Việt Nam, hiện nay việc vi phạm bản quyền trên môi trường số diễn ra công khai trên nhiều nền tảng, nội dung bị vi phạm thuộc sở hữu của các đơn vị sản xuất nội dung số được phát sóng và đăng tải trên các nền tảng truyền thông, gây thiệt hại cho chủ sở hữu.
Các hành vi vi phạm bản quyền phổ biến như: Thực hiện livestream, phát trực tiếp trên các mạng xã hội hoặc website; copy nguyên trạng nội dung đã phát hoặc cắt ghép, chỉnh sửa các video, sau đó đăng tải trái phép lên Internet. Tính đến tháng 6/2022, Trung tâm này đã phối hợp cùng các cơ quan chức năng chặn truy cập của người dùng tại Việt Nam đến trên 500 website vi phạm bản quyền.
Theo báo cáo của Media Partners Asia, ngành công nghiệp video trực tuyến của Việt Nam được dự báo sẽ tạo ra doanh thu 249 triệu USD vào năm 2022, trong đó doanh thu từ lượng thuê bao chiếm 15% và video theo yêu cầu (AVOD) chiếm 85%. Tình trạng vi phạm bản quyền video trực tuyến đang ngày càng phổ biến, số lượng người dùng trái phép tăng lên 15,5 triệu năm 2022, làm thất thoát 348 triệu USD, chiếm 18% doanh thu của toàn ngành video hợp pháp. Nếu không kiểm soát được tình hình này, đến năm 2027, số người dùng vi phạm bản quyền có thể tăng tới 19,5 triệu, dẫn tới lượng doanh thu có thể bị thất thoát ở mức 456 triệu USD.
